Vẫn biết rằng “thành bại là lẽ thường của binch gia” đề xuất bài viết này không phải nhằm mục tiêu mục tiêu thụt lùi các tướng lĩnh danh tiếng đã từng có lần thất bại tại Đại Việt, mà lại chỉ cần mượn chút ít uy danh của mình nhằm nêu bật lên sự huy hoàng của những tướng sĩ nước Nam…
Chiến ttinh ma luôn luôn mang lại khổ đau với tai nạn đến thế giới. Dù mang đến kẻ chiến thắng giỏi fan lose phần nhiều vì chưng nó mà lại đề nghị tmùi hương trung khu. Chẳng nắm nhưng mà Nguyễn Du đã có lần gồm thơ rằng:
“Liên phong cao sáp nhập tkhô cứng vânNam bắc quan liêu đầu tựu thử phânNhư thử hữu danh sinc tử địaKhả liên vô số khứ lai nhân
Tắc đồ dùng tùng mãn tàng xà hổBồ dã im lam tựu quỷ thầnChung cổ hàn phong xuy bạch cốtKỳ công hà thử Hán tướng tá quân”.
Bạn đang xem: Uriyangqatai là gì
(Quỷ Môn Quan – Nguyễn Du).Dịch thơ:
“Giăng giăng núi che vút ít từng mâyNam bắc phân tách nhau tại nơi nàySinh tử từng nghe vị trí hiểm trởTới lui bao kẻ xót thương thay
Bụi gai ngnạp năng lượng lối hùm beo núpKhói độc đầy non quỷ quái quỷ đầyXương white nđần độn xưa phơi gió lạnhKhen gì tướng Hán chiến công hay”.(Bản dịch của Trương Việt Linh/ thivien.net )
Dù biết cuộc chiến tranh là ác liệt khủng khiếp, cơ mà vẫn có vô số kẻ khuấy động can qua, lấy tai họa mang lại cho thấy thêm bao lương dân. Tất cả cũng chỉ bởi ý muốn vinch danh hero bên trên chiến địa, mong muốn được giữ truyền thiên cổ. Rất nhiều kẻ trong những kia tới từ các triều đại Trung Quốc, Lúc đạo đức buôn bản hội thái hóa, những đấng quân vương dường như không sử dụng Đức trị dương gian nhưng là ngồi bên trên sống lưng ngựa chinch pphân tử mọi khu vực.
Nhưng Ttách không chiều kẻ bạo ngược. Trong suốt lịch sử hào hùng quân sự chiến lược lừng lẫy của Thiên triều Trung Hoa, lại sở hữu một vùng khu đất bé dại bé bỏng tuy thế là địa điểm chôn vùi sự nghiệp của rất nhiều hậu nhân Tôn Võ Tử xuyên suốt 4.000 năm. Đó chính là Đại Việt.
Vẫn hiểu được “thành bại là lẽ thường của binch gia”, bắt buộc bài viết này chưa phải nhằm mục tiêu mục tiêu hạ thấp những tướng lĩnh kia, nhưng mà chỉ nên mượn chút uy danh của mình nhằm nêu bật lên sự huy hoàng của các tướng sĩ nước Nam, các nhỏ bạn nhỏ tuổi nhỏ xíu dẫu vậy can đảm sẽ chính đại quang minh vượt qua các kẻ địch mạnh dạn hơn để bảo đảm quê nhà bản thân. Không ai trong những người ta có nhu cầu được vinh danh, dẫu vậy nlẩn thẩn năm nhỏ cháu vẫn đã không bao giờ quên.
Vì triều đại bên Trần là triều đại gồm chiến công lẫy lừng tuyệt nhất, vậy bọn họ đã ban đầu trường đoản cú phần lớn cuộc đấu bất bại của triều đại này:
Phần 1: Ngột Lương Hợp Thai – Uriyangqatai (1200-1271)
Tên Hán: Ngột Lương Hợp Tnhì.Chức vụ: Tổng lãnh đạo quân viễn chinch Đại Lý và Đại Việt năm 1258.Đối thủ chính: Trần Thái Tông, Trần Thủ Độ, Lê Tần.Bị vượt mặt tại: Thăng Long – Chiến dịch Đông Sở Đầu và trận đánh úp của Hà Bổng trên tuyến đường rút lui.Uriyangqatai (chữ Mông Cổ: ᠥᠷᠢᠶᠠᠨᠺᠠᠲᠠᠢ, Урианхайдай), còn được chnghiền trong sử liệu chữ Hán với phiên âm Hán Việt là Ngột Lương Hợp Tnhì xuất xắc Cốt Đãi Ngột Lang. Ông là 1 trong công ty chỉ huy quân sự kiệt xuất của quân team Nguyên Mông cùng là tướng tá chỉ đạo quân Mông Cổ xâm lấn Đại Việt lần thứ nhất vào năm 1258. Ngột Lương Hợp Tnhì được xếp là công thần đứng sản phẩm lắp thêm 3 ở trong nhà Ngulặng.
Con trai của Subotai, fan đem lại châu Âu “Cơn thịnh nộ của Chúa Trời”
Cha của Ngột Lương Hợp Thai là một trong những vị tướng lẫy lừng khắp nhân loại từ bỏ Á sang trọng Âu, chính là Subotai (Tốc Bất Đài). Tốc Bất Đài là một trong dũng tướng mạo bách chiến bách chiến hạ của Thành Cát Tư Hãn trong Tứ đọng Cẩu hay Tứ Dũng (4 viên dũng tướng); 3 tín đồ sót lại là Gia Luật Mễ, Hốt Tất Lai, Triết Biệt. Tốc Bất Đài vẫn theo chân Thành Cát Tư Hãn tự đông đảo ngày đầu lập quốc.
Ngoài câu hỏi đóng góp phần đặc trưng trong các chiến dịch đánh bại các đế quốc Khwarizm cũng giống như hạ gục Kyên ổn với Tây Hạ ra, thì vinh quang quẻ lớn nhất của Subotai chính là chiến dịch viễn chinc gây kinh hoàng mọi châu Âu được ví nhỏng cơn thịnh nộ của Chúa Trời.
Ông sẽ khởi đụng cuộc chiến cùng với chuỗi thắng lợi trải lâu năm trường đoản cú Nga, Ba Lan, Hungary, Áo với thậm chí còn đã chuẩn bị xâm lăng đế chế La Mã, dẫu vậy tử vong của Đại Hãn Ogotai (Oa Khoát Đài) đang khiến cho chiến dịch bị hoãn vô thời hạn. Và ông đành xong xuôi cuộc sống binc nghiệp với chiến dịch sau cuối phá hủy bên Nam Tống.
Vinh quang quẻ trải khắp Á Âu
Là nam nhi của Tốc Bất Đài, Ngột Lương Hợp Tnhì quá kế thành công kỹ năng quân sự của phụ thân mình và cũng biến đổi một tướng soái danh tiếng ở trong nhà Nguyên ổn Mông. Ông từng tsi mê gia đánh nước Klặng của fan Nữ Chân ngơi nghỉ miền Liêu Đông, tiến công Đức với Ba Lan dưới cờ của Bạt Đô (sau đây là Đại Hãn của Hãn quốc Kyên ổn Trướng) cũng như nhấn lệnh tấn công đế quốc Ả Rập cùng Húc Liệt Ngột (em của Hãn Mông Cổ là Mông Kha) <1>. Sau này Húc Liệt Ngột là Hãn của Hãn quốc Y Nhi (Hãn quốc này bao gồm Iran cùng Iraq hiện tại nay). Nhưng sau đó, Ngột Lương Hợp Tnhị nhấn lệnh new và không ở trong lực lượng đi đánh Bagdad.
Từ năm 1252, Ngột Lương Hợp Tnhị và Hốt Tất Liệt đánh Đại Lý – giang sơn của tín đồ Thoán Bặc (tín đồ Di sống Vân Nam), sở hữu được kinh đô từ năm 1253. Sau kia, Hốt Tất Liệt nhấn bài toán new với Ngột Lương Hợp Tnhì phát triển thành tổng chỉ huy.
Năm 1254, Ngột Lương Hợp Thai đã ngừng việc bình định nước Đại Lý với câu hỏi bắt sinh sống vua Đại Lý là Đoàn Hưng Trí.
Nhằm dọn mặt đường mang lại quân Mông Cổ tiến đánh đơn vị Nam Tống tự phía Nam, Ngột Lương Hợp Thai tiến quân vào Đại Việt theo đường trường đoản cú Vân Nam dọc từ sông Hồng hồi tháng 1hai năm Đinch Tỵ (tức tháng một năm 1258). Quân của Ngột Lương Hợp Tnhì có ít nhất là rộng 3 vạn bạn, trong số ấy 2 vạn là quân của Đoàn Hưng Trí.
Xem thêm: Gds Là Gì ? Định Nghĩa, Khái Niệm Định Nghĩa, Khái Niệm
Định mệnh sa lầy chỗ Đại Việt
Ngày 12 tháng Chạp (17 tháng 1 năm 1258), những lực lượng mũi nhọn tiên phong của Ngột Lương Hợp Tnhì bởi Aju và Cacakdu chỉ đạo đang đi đến Bình Lệ Nguim và giao chiến cùng với quân Đại Việt vị đích thân vua Trần lãnh đạo trên đây.
Ngột Lương Hợp Thai thừa tự tín vào năng lượng tác chiến và các chiến thắng vượt thuận lợi trên Đại Lý nên vẫn vô thức ko phân biệt rằng: lần này ông ta sẽ chạm chán cần đối thủ lớn nhất của đời mình.
Kế hoạch bắt sống bộ chỉ đạo bên Trần cùng làm tan quân Đại Việt chỉ vào một trận của Ngột Lương Hợp Thai đã thất bại lúc Trần Thái Tông nghe lời Lê Tần đưa ra quyết định lui quân nhằm bảo toàn lực lượng. Quân Ngột Lương Hợp Tnhì thường xuyên tiến công ồ ạt, khiến quân Đại Việt nên bỏ kinh đô Thăng Long. Nhờ dự liệu chính xác về thủ tục chiến tranh của quân Mông Cổ, bên Trần trước đó đã tiến hành cuộc đại di tản toàn cục kinh thành với ko vướng lại một chút gì đến đạo quân xâm lăng có thể lợi dụng.
Thiếu lương thực, nhiệt độ có hại, sự phản kháng của quân Đại Việt sẽ khiến quân của Ngột Lương Hợp Thai gặp các trở ngại. Chỉ 12 ngày sau đó trận giao chiến trước tiên, tức ngày 29 tháng một năm 1258, quân Đại Việt vẫn phản nghịch công, đánh nhảy quân của Ngột Lương Hợp Thai ngoài Thăng Long bởi chiến dịch Đông Sở Đầu. Ngột Lương Hợp Thai quyết định rút quân về Vân Nam. Giữa mặt đường, quân của Ngột Lương Hợp Tnhị bị lực lượng của Hà Bổng tập kích gây tổn thất nặng nề.
Sau khi bay về Vân Nam, Ngột Lương Hợp Tnhị được lệnh hội sư công Tống (tập vừa lòng những cánh quân chuẩn bị mang lại chiến dịch to tấn công nhà Tống) tuy vậy bị tước đoạt giải binh quyền không lâu tiếp đến. Quyền chỉ đạo được giao lại mang lại đàn ông của Ngột Lương Hợp Thai là Aju.
Thiệt sợ hãi của quân Mông Cổ vào cuộc chiến này có lẽ rằng là lần thiệt sợ hãi nặng nại tốt nhất tính cho đến thời gian đó, tùy theo mối cung cấp tư liệu mà chênh lệch trường đoản cú già nửa cho đến khoảng 4/5.
Sử gia Rasid ud-Din cho thấy rằng Khi phát lên Ngạc Châu ngơi nghỉ miền Nam Trung Quốc gặp gỡ Hốt Tất Liệt, quân số của đoàn quân này chỉ còn không thật 5.000 bạn.
Nguim sử <2>, Ngột Lương Hợp Thai truyện cùng bài bia ký kết A Truật chnghiền rằng: khi xâm nhập khu đất Tống, đoàn quân này còn 3000 kỵ binch Mông Cổ với 1 vạn quân Thoán Bặc.
Bước ngoặt của trận đánh kháng Mông Cổ đến toàn cố giới
Vì cuộc chiến chỉ diễn ra chưa tới nửa mon cùng với bại trận quá nkhô giòn và triệt để của quân Mông Cổ, tín đồ ta thường không nhiều nhận thấy mức độ quan trọng của chính nó đối với 2 cuộc chiến tàn khốc rộng lần thứ hai cùng sản phẩm 3 kế tiếp 30 năm. Nhưng các sử gia trong đế quốc Mông Cổ như Rasid-ud Din cùng Lê Tắc (tác giả An Nam chí lược) <3> lại ưng thuận rằng, quả thật là Đại Hãn Mông Kha ước ao chỉ chiếm Đại Việt có tác dụng bàn đạp nhằm tấn công thọc tập vào châu Ung, châu Quế phía nam nước Tống.
Nếu chiến dịch này sẽ không đặc biệt quan trọng thì Mông Kha dường như không cử cho tới 50 chỏng vương của triều đình Mông Cổ, có cả phò mã Mông Cổ thương hiệu là Quaidu tmê say gia lãnh đạo đội quân này. Việc quân Mông Cổ thua cuộc làm việc Đại Việt đã và đang góp Nam Tống tránh được câu hỏi bị tiến công kẹp trường đoản cú phía Nam nhằm có thể triệu tập binh sỹ đối phó Mông Cổ sinh sống phía Bắc.
Vì thay, Mặc dù quy mô đạo quân của Ngột Lương Hợp Thai bé nhỏ, chỉ cỡ 4-5 vạn, tuy thế không thắng cuộc triệt để chóng vánh của ông ta đang giáng một đòn nặng trĩu vào toàn bộ chiến lược thôn tính đất Tống theo bốn con đường mà lại Mông Kha gạch ra. Sử gia Hà Văn Tấn gồm đánh giá và nhận định rằng:
“Có lẽ… vào đời chinh chiến của mình, chưa bao giờ Uriangqadẻo bị thảm bại nhục nhã nlỗi lần này”.
Thậm chí những người sáng tác phương Tây hệt như Peter D. Sharrochồng và Vũ Hồng Liên (bạn Anh nơi bắt đầu Việt) đã nhận quan tâm kết quả cuộc chiến năm 1258 là một trong những trận chiến sự thay đổi của toàn nhân loại chống quân Mông Cổ:
“Các cỗ sử Việt ca tụng những sự kiện năm 1258 là 1 đại win, cơ mà ‘Nguyên sử’ và ‘An Nam chí lược’ cho là bạn Mông Cổ đang thắng, bởi họ đang sở hữu được Thăng Long. Cuối năm đó, Đại Hãn Mông Kha gửi một lá thư mang đến vua Trần, có kể tới vấn đề ông ta
(Còn tiếp…)
Tĩnh Thuỷ
Chụ thích:
<1> Hãn (“khan”, “han”, nhiều khi “xan”) vào giờ đồng hồ Mông Cổ cùng giờ đồng hồ Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những tước hiệu có khá nhiều nghĩa, ban sơ Tức là “thủ lĩnh” một cỗ tộc. Một Hãn kiểm soát một lãnh thổ điện thoại tư vấn là Hãn quốc. thường thì cũng hoàn toàn có thể dịch là hoàng thượng. Ngày nay những Hãn đa phần còn ở Nam với Trung Á. Khắc Hãn (Khagan) tức thị Hãn của những Hãn.
<2> Nguim sử:
Bản tiếng Việt: https://sites.google.com/site/quankhoasu/nguyen-su
Bản giờ Hán: http://www.guoxue.com/shibu/24shi/yuanshi/yuas_128.htm
<3> “An Nam chí lược” được viết bởi vì Trần Ích Tắc. Là hoàng thân đơn vị Trần, cơ mà Trần Ích Tắc là 1 tín đồ tham vọng và mong muốn sửa chữa thay thế ngôi vị của Thánh Tông với Nhân Tông. Khi bên Nguim xâm lược mang đến Đại Việt năm 1285, ông vẫn dẫn gia quyến xin sản phẩm cùng được cải phong làm An Nam quốc vương. Tuy nhiên, quân team bên Nguim liên tiếp không thắng cuộc khiến Trần Ích Tắc đổ vỡ kế hoạch cùng bắt buộc sống giữ vong nghỉ ngơi Đại Nguyên ổn. Vì sự phản nghịch này nhưng mà trong tương lai bên Trần đã nhiều loại Ích Tắc thoát ra khỏi tông thất. Ông ta đề xuất cải bọn họ nên người ta gọi thành Lê Tắc.
Nguồn sách:
https://drive.google.com/file/d/104IuZ5O9KmRxXjcg9wFs52uGMzRJHKaw/view
<4> Peter D. Sharrock; Vũ Hồng Liên (2014). Descending Dragon, Rising Tiger: A History of Vietnam (bằng giờ đồng hồ Anh). Reaktion Book. ISBN 1780233884.